Veranderkundige uitgangspunten bepalen de kwaliteit van schoolontwikkeling.
Veel schoolontwikkeling werkt vanuit “zo moet je het doen”. Het uitvoeren van vooraf bedachte aanpakken, methodieken en middelen staat centraal. De leerkracht blijft in deze schoolontwikkeling vaak meer uitvoerder dan ontwerper.
De Lerende School wil bijdragen aan duurzaam sterke schoolontwikkeling die autonomie van leerkrachten versterkt. In zulke schoolontwikkeling staat het werken vanuit bewezen veranderkundige kernprincipes centraal.
De Lerende School werkt met scholen vanuit de volgende veranderkundige uitgangspunten:
- Volgen, Aansluiten, Toevoegen (VAT). “Leren het zelf te kunnen” is uitgangspunt. Dat lukt alleen wanneer je weet wat teamleden op eigen kracht al kunnen en wat hun “zone van naaste ontwikkeling” is. Interventies slagen wanneer ze daarbij aansluiten. Ook voor effectieve schoolontwikkeling geldt daarom: “Kwaliteit begint met zien!”
- Professionals ruimte geven. Schoolontwikkeling strak inkaderen, leidt tot autonomieverlies. Veel werkdruk hangt hiermee samen. Onderwijsinnovatie kan langs die weg onmogelijk bereikt worden. Echte innovatie doet een beroep op de leerkracht als ontwerper, coach en onderzoeker. Dat vraagt ruimte om experimenteel te ontdekken wat wel en niet werkt. Samenwerken met De Lerende School betekent bouwen aan een cultuur van durf. Zo vergroten we het creërend vermogen van schoolorganisaties.
- De eigen praktijk als betekenisvol vertrekpunt. In je eigen praktijk gebeurt het. Daar ontstaan de parels en de puzzels. Niets werkt beter dan die praktijk als uitgangspunt in leren nemen. Vanuit een centrale onderzoeksvraag nemen leerkrachten initiatief om die praktijk te verbeteren, te verdiepen en te verrijken. Leerkrachten leren om hun invloed hierop zichtbaar te maken. Zo bouwen teamleden samen kennis op over “wat werkt”. In dat proces ontstaan onvermijdelijk puzzels. Die gebruiken we vervolgens om kennis en vaardigheden te verdiepen. Volgen, Aansluiten, Toevoegen!
- Van activiteitengestuurd naar reflectiegestuurd. We grijpen de initiatieven van leerkrachten aan om te bouwen aan een teamcultuur waarin teamleden samenwerken om hun invloed op het leren van leerlingen te onderzoeken en te vergroten. Onderzoekend leren, lerend onderzoeken.
- Vorm volgt functie. Als leerkrachten de ruimte krijgen om ontdekkend te leren … Als je leerkrachten in staat stelt om daarin samen te leren … Daar ontstaat op natuurlijke wijze de behoefte aan borging. Leerkrachten vinden het ineens zinvol om samen een doorgaande lijn op te zetten. Het ontwerpen van een formulier wordt plots betekenisvol. Werken vanuit “vorm volgt functie” draagt bij aan schoolontwikkeling die vooral energie gééft.
De Lerende School ondersteunt leidinggevenden om vanuit deze principes leiding te geven aan het leren van professionals. In onze trajecten leren leidinggevenden daarom volop mee. De veranderkundige uitgangspunten zijn leidend in dit leren.
