Van opbrengstgericht naar potentieelgericht 
Didactiek en pedagogiek grijpen in elkaar. Denken en werken vanuit een pedagogisch-didactisch geïntegreerde benadering, daar begint kwaliteit. Het klinkt logisch, het is ook logisch, maar het is niet meer vanzelfsprekend. Door de focus op opbrengstgericht werken gaat het hier nogal eens wringen. Dat is wat ons betreft geen goede opbrengst. Gelukkig dringt het besef door dat opbrengstgericht werken en “zichtbaar lerende leerlingen” geen synoniemen zijn.
Naast opbrengstgericht werken staat handelingsgericht werken. Hierin staat recht doen aan onderwijsbehoeften centraal. En toch voelt het vaak verwarrend. Hoe verbind je die twee nu? Verschillende publicaties proberen een brug te slaan tussen deze twee werelden. In de praktijk blijft het wringen. En als het wringt, zit er maar één ding op: terug naar de kern!
Bij De Lerende School zijn we erg van het werken vanuit ambitie. Zonder ambitie verval je in middelmatigheid of erger. Dat werken vanuit ambitie mag niet losstaan van werken vanuit je hart. Daarom staat De Lerende School voor potentieelgericht werken. In potentieelgericht werken ontstaat weer die natuurlijke verbinding tussen pedagogiek en didactiek. Het woord raakt ook aan de drive van veel leerkrachten: uit kinderen halen wat erin zit. Maar dan wel vanuit een integrale benadering.
De schijf van vijf maakt “gewoon de kern” duidelijk
In 2009 ontwikkelden we “de schijf van vijf” als middel om leerkrachten te ondersteunen om vanuit een pedagogisch-didactisch geïntegreerde benadering te denken en te handelen.
Beeld je eens in:
- Kinderen voelen zich als een vis in het water in je groep.
- Er is een klimaat van graag leren. We zien “intensiteit”.
- Kinderen kunnen leer- en denkfuncties op een hoog niveau zelfstandig uitvoeren
- Kinderen kunnen recht doen aan zichzelf en aan de ander.
Wat denk je dat dit betekent voor de leeropbrengsten? Voor het “cognitief functioneren”?
Met deze schijf van vijf laten we zien wat “gewoon de kern” is in onderwijs. Dat vakmanschap allereerst en allermeest inhoudt dat ik als leerkracht uitstekend snap hoe deze vijf aspecten elkaar beïnvloeden.
De schijf van vijf is een simpel en krachtig denkmodel dat borgt dat ik als leerkracht steeds vanuit een totaalbeeld naar mijn groep kijk. Elk aspect is uitgewerkt naar een hulpkaart. Deze hulpkaart ondersteunt de reflectie, helpt om de “zone van naaste ontwikkeling” vast te stellen en biedt “doelentaal”.
De schijf van vijf. Basis voor onderzoekend leren
De schijf van vijf is een krachtige hefboom naar onderzoekend leren. Het geeft richting aan het leren van leraren hierin. De schijf van vijf maakt, ondersteund door de hulpkaarten, het “wat” duidelijk. Zo ontstaat binnen de school een kader dat leerkrachten tegelijk professionele ruimte biedt.
Er zijn al tal van scholen die hier met veel enthousiasme mee werken. Benieuwd naar hun ervaringen? We brengen je graag in contact met deze scholen. Benieuwd naar hoe je de schijf van vijf inzet om van opbrengstgericht werken naar potentieelgericht werken te komen? Hoe de schijf van vijf planmatig werken niet alleen vereenvoudigt, maar ook betekenisvol maakt? We horen graag!
Verbinding met groepskaart ParnasSys
Werkt je school met ParnasSys? Dan is het werken met de schijf van vijf een kans om de kwaliteit van het planmatig werken zowel te verbeteren als te vereenvoudigen. We helpen om de groepskaart zo in te richten dat het niet langer nodig is om nog aparte notitiecategorieën aan te maken voor stimulerende factoren, belemmerende factoren en onderwijsbehoeften. In deze werkwijze ontstaan “datatriggers” die borgen dat leerkrachten leren denken en werken vanuit een pedagogisch-didactisch geïntegreerde benadering.
