Onderzoekend leiderschap ontwikkelen, maakt dat je met vertrouwen leiding kunt geven aan een lerende school. Je bent de vragende in plaats van de verklarende. Je komt niet met oplossingen en activiteiten, maar je legt patronen bloot, maakt bewust en activeert teamleden om de regie te nemen. Je weet wat nodig is om datamoeheid om te zetten naar datablijheid. Je weet wat nodig is om leren door reflecteren tot gewoonte te maken. Je geeft feedback die de kern raakt en tot onderzoek en reflectie uitdaagt. Werken aan vergroting van je vaardigheden hierin kan op veel manieren. Het onderstaande zien we als belangrijke bouwstenen.
- Leer instrumenten inzetten als hefboom naar onderzoekend leren. Denk aan: ParnasSys, CITO-LVS, Zien!, kwaliteitsinstrumenten als WMK of Integraal. Je leert om deze instrumenten zo in te zetten dat dit bijdraagt aan datablijheid en vergroting van onderzoeksvaardigheden.
- De reflectieve dialoog is dé kernvaardigheid in onderzoekend leiderschap. Insteken op vergroting van reflectief vermogen op elk niveau is de kortste weg naar duurzaam sterke schoolontwikkeling. Je ontwikkelt de houding en vaardigheden om op basis van data (leerlingvolgsysteem, 360 graden feedback, het kwaliteitsinstrument, observaties) de reflectieve dialoog te voeren. Je ervaart de impact hiervan.
- Teamleren versterken. Je ontwikkelt kennis over de fasen van teamleren. Je ziet de relatie tussen deze fasen en de kwaliteit van het samen leren. Je leert welke procesinterventies bij welke fase horen. Je leert om beredeneerd procesinterventies te doen.
- Meer rendement halen uit flitsbezoeken en klassenobservaties. Je leert feedback geven die leidt tot beoordelingsbekwame leerkrachten. Je vergroot de kwaliteit van het zien. Je komt los van kijklijstjes. Je leert om te ‘thematiseren’. Je ervaart: dát bepaalt de kwaliteit van de feedback. Je leert leerkrachten bovendien om te blijven focussen op wat er echt toe doet in hun eigen leren.
- Diversiteit van mensen benutten. Je ontwikkelt kennis over denkvoorkeuren, een eenvoudig maar krachtig model om zicht te krijgen op diversiteit en de consequenties daarvan voor communicatie en samenwerking. Je leert deze inzichten te gebruiken om beter aan te sluiten bij teamleden. Je past deze kennis toe om de kwaliteit van het teamleren te versterken.
- Kwaliteitszorg, dat zijn wij! Je leert om het principe “leren zichtbaar maken” toe te passen op elk niveau. Je bent in staat om teamleden te leren dit principe toe te passen in de eigen groep en op persoonlijk niveau. Je kunt dit zo doen dat dit bijdraagt aan datablijheid. Je leert hoe het werken met data-instrumenten vooral energie gééft en bijdraagt aan vergroting van autonomie. Je bent in staat om een kwaliteitscultuur te realiseren.
Deze bouwstenen in onderzoekend leiderschap kunnen aan bod komen tijdens studiedagen, netwerkbijeenkomsten, leerwerktrajecten en masterclasses. We leggen steeds de relatie met de professionaliseringsthema’s uit het schoolleidersregister. De Lerende School maakt herregistratie eenvoudig mogelijk door middel van onze iGrow-trajecten.
Leerinhouden als hierboven laten zich uitstekend inpassen in onze schoolontwikkeltrajecten. Dat geldt ook voor de implementatietrajecten rond kwaliteitszorg. Kwaliteitszorg zien we in het bredere perspectief van: Kennis- en kwaliteitsontwikkeling (professionaliseringsthema 3). We hebben dit professionaliseringsthema uitgewerkt in een Kwaliteitskaart. Zie dit vooral als hulpmiddel in reflectie. Wat zie je als beginsituatie? Wat gun je de school en jezelf?
